فقه اللغه العربیه و علم اللغه الحدیث
Arabic Philology and Modern Linguistics
موضوع کتاب حاضر لغتشناسی عربی و زبانشناسی نوین با دو رویکرد تاریخی و معاصر است. نگارنده در بخش اول علاوه بر تعاریف، بیان پیشینه و تحولات فقه اللغه عربی، به نحوۀ وضع قواعد زبان عربی و آثار شهیر نحوی، وضع معجمات لغوی و مکاتب معروف همچون مکتب خلیل و عروض، جوهری و قافیه و زمخشری و بلاغت میپردازد. در بخش دوم با استناد به مباحث زبانشناسی جدید، مکاتب مختلف زبانشناسی همگانی، نظریههای ساختارگرایی، نظام زبان، رابطۀ زبانشناسی و نظریههای جامعهشناسی، معناشناسی، رفتارگرایی، نظریۀ نظام ارتباطی و غیره به صورت موجز بیان میشود. از مختصات کتاب ضمیمۀ «فهرس المصطلحات» یا همان معادلات لاتین و عربی اصطلاحات بهکار رفته در متن است. در انتهای هر دو بخش نیز برخی نکات کلیدی به اجمال مرور میشود. نگارنده با مراجعه به مصادر و مراجع عربی، نسخ خطی عربی، مصادر فارسی و لاتین مطالبی موجز و معتبر را با بیانی ساده در اختیار مخاطب قرار میدهد.
تقدیم الکتاب
القسم الأول: فقه اللغه العربیّه
الفصل الأول: لمحه تاریخیّه فی نشأه فقه اللغه العربیّه و تطوّر علم المعجمات
الفصل الثانی: ظواهر اللحن والفروق اللغویّه فی المجتمع العربی والإسلامی
الفصل الثالث: معالجه اللحن والأخطاء اللغویه و أثرها فی تعلّم اللغات وتعلیمها
الفصل الرابع: وضع قواعد اللغه العربیه و أشهر کتب النحو ومناهجه
الفصل الخامس: وضع المعجمات اللغویه و مدارسها الشهیره فی العربیه
الفصل السادس: مدرسه الخلیل و المعجمات الأصواتیه
الفصل السابع: مدرسه الجوهری و معجمات القافیه
الفصل الثامن: مدرسه الزمخشری و المعجمات الألفبائیه المتعارفه
القسم الثانی: علم اللغه الحدیث
الفصل الأول: نشأه علم اللغه الحدیث و تأسیس مدارسه اللغویه الشهیره
الفصل الثانی: نظریات علم اللغه الحدیث و نظراته الاجتماعیه والنفسیه
الفصل الثالث: مناهج علم اللغه الحدیث و تقنیاتها فی تعلّم اللغات وتعلیمها
الفصل الرابع: النظریه البنیویه و مدارسها المتفرّعه
الفصل الخامس: النظریه السلوکیه و مدارسها المتفرّعه
الفصل السادس: النظریه الوظیفیه و مدارسها المتفرّعه
الفصل السابع: النظریه التحویلیه و مدارسها المتفرّعه
الفصل الثامن: دور المعجمات المعاصره و علم الاصطلاحات الحدیث
فهرس المصادر و المراجع
فهرس المصطلحات
چاپ سوم با اضافات
این کتاب برای دانشجویان رشته عربی در مقطع کارشناسی به عنوان منبع اصلی درس «فقهاللغه» به ارزش 2 واحد تدوین شده است.